Pięćdziesiąt osób reprezentujących międzynarodowe i rodzime środowisko inwestorów, deweloperów i najemców uczestniczyło w zorganizowanym przez Jones Lang LaSalle oraz Brytyjsko-Polską Izbą Handlową śniadaniu biznesowym poświęconemu tematyce inwestycji w nieruchomości w Krakowie i Małopolsce. Spotkanie objęte było patronatem honorowym Prezydenta Miasta Kraków, Wojewody Małopolskiego oraz Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, a patronatu merytorycznego udzielił Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych w Polsce (ABSL).
Wstępem do dyskusji była prelekcja Patrici Lannoije, Dyrektor Działu Badań Rynku w Jones Lang LaSalle dotycząca przyszłych trendów na rynku nieruchomości biurowych. Tendencje globalne, europejskie i ogólnopolskie odniesione zostały do rynku małopolskiego. Prezentacja dotyczyła takich zagadnień jak: budownictwo zrównoważone, ryzyko technologicznego, lokalizacyjnego i funkcjonalnego „starzenia się” budynków biurowych, nowoczesnych wytycznych związanych z projektowaniem biur uwzględniających trendy m.in. nastawienie na współpracę, otwarte powierzchnie, mobilność pracowników i wysokie technologie.
W debacie następującej po prelekcji wzięli udział przedstawiciele środowiska deweloperów, banków finansujących nieruchomości, najemców i organizacji wspierających rozwój inwestycji w Krakowie i Małopolsce.
Rafał Oprocha, Dyrektor krakowskiego oddziału Jones Lang LaSalle, który poprowadził dyskusję panelową, powiedział: „Cieszę się, iż Kraków jest w coraz większym stopniu postrzegany jako bezpieczna, stabilna i – co zostało podkreślone na spotkaniu – coraz bardziej transparentna lokalizacja dla biznesu. Jones Lang LaSalle poprzez liczne publikacje dotyczące rynku nieruchomości i lokalnej gospodarki przyczynia się do widocznej poprawy przejrzystości rynkowej, co jest doceniane przez zagraniczne podmioty inwestujące w mieście, zwłaszcza te nie mające swoich przedstawicielstw w Krakowie.”
Jedyną z płaszczyzn tematycznych, z którymi zmierzyli się paneliści była rola sektora nowoczesnych usług dla biznesu w rozwoju rynku nieruchomości biurowych i inwestycji w Krakowie. Branża ta bowiem zatrudnia obecnie 20 tys. osób w samej stolicy Małopolski. Reprezentujące ten sektor oraz ABSL firmy zgodnie przyznały, iż krakowskie centra usługowe nadal generują wzrosty zatrudnienia, przy czym obserwuje się tendencję w kierunku przejmowania przez te ośrodki procesów coraz bardziej zaawansowanych i opartych na specjalistycznej wiedzy. To istotne spostrzeżenie, gdyż sektor nowoczesnych usług biznesowych zajmuje zgodnie z szacunkami Jones Lang LaSalle 41% powierzchni biurowej w Krakowie, w porównaniu np. do 34% we Wrocławiu i tylko 3% w Warszawie. Rozwój istniejących centrów usługowych w stronę procesów opartych na wiedzy, które znacznie trudniej przenosi się do innej makro lokalizacji, jest zatem odpowiedzią na pytania: czy rynek najemców jest wystarczająco zróżnicowany? Czy nie stanowi to ryzyka dla podmiotów inwestujących i finansujących nieruchomości? Ponadto, co zostało podkreślone w trakcie dyskusji, krakowskie centra BPO obsługują klientów reprezentujących szeroki wachlarz branż od marketingu do sektora finansowego, co również powinno stanowić ochronę przed ryzykiem braku dywersyfikacji.
Jako podstawowe wymaganie w stronę deweloperów, najemcy powierzchni biurowej biorący udział w debacie wymienili elastyczność powierzchni biurowej i możliwość jej łatwego dostosowania do czasowych wahań poziomu zatrudnienia. Jako ewentualną barierę rozwoju sektora wskazano brak jednej osoby do kontaktu z ramienia instytucji publicznych, choć – jak podkreślono – należy zauważyć poprawę w kontaktach z instytucjami krakowskimi w tym zakresie.
Z uwagi na możliwość otrzymania atrakcyjnego pakietu finansowego, najemcy obecni w panelu reprezentujący sektor usług dla biznesu gotowi są podpisywać umowy tzw. przednajmu a więc zawierane przed rozpoczęciem budowy obiektu. Zważywszy na bardzo ostrożne podejście banków finansujących inwestycje deweloperskie do finansowania budynków bez zabezpieczonych umów najmu na część powierzchni, skłonność najemców do angażowania się w nieruchomość jeszcze na etapie jej planu, jest pozytywnym sygnałem dla rozwoju rynku deweloperskiego w Krakowie.
Przedstawiciele sektora finansowego wyrażali opinię, iż Polska jest jednym z głównych rynków inwestycyjnych w Europie, po Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech. Postrzeganie kraju jako stabilnej i transparentnej lokaty kapitału ma odzwierciedlenie w zaufaniu, jakim cieszy się drugie co do wielkości polskie miasto – Kraków, który coraz częściej postrzegany jest jako rynek „prime” a więc o instytucjonalnej jakości.
Nawiązując do prezentacji o „biurach przyszłości” Rafał Oprocha podsumował: „Mimo, iż bardziej przyszłościowe i odporne za zmienną koniunkturę są lokalizacje centralne, gdyż gwarantują one dostęp do komunikacji publicznej, krakowskie parki biznesu jak np. Bonarka 4 Business także spełniają założenia budownictwa zrównoważonego pod tym względem, posiadając infrastrukturę stacji PKP. Także starzenie się powierzchni biurowej i związane z tym ryzyko funkcjonalnej i technologicznej przestarzałości budynków biurowych nie jest tak widoczne w Krakowie jak w Europie Zachodniej. Jedynie 2% zasobów biurowych w stolicy Małopolski ma więcej niż 15 lat i może zostać uznane za przestarzałe i niekomercyjne. W Brukseli np. jest to aż 44%. Natomiast wiele globalnych i europejskich tendencji w aranżacji biur i sposobie pracy widocznych jest już w Krakowie np. trend w kierunku większej mobilności i zastosowania wysokich technologii, wspólnych biurek i ukierunkowania na współpracę.”